Wanneer je uit elkaar gaat

Het gaat om het totale plaatje

Richard Renckens is al ruim 15 jaar IBM’er. Hij begon destijds op de afdeling IBM Global Finance in het Operations team. Inmiddels werkt hij bij IBM TSS (Technical Support Services). Hij verkoopt daar support services voor software die niet door IBM is ontwikkeld.Met zijn carrière gaat het dus wel goed. Maar in het privé leven van Richard kwamen kleine scheurtjes. Een jaar of 5 geleden strandde zijn huwelijk. Wat betekende die echtscheiding voor zijn pensioen? ‘Er moest het een en ander geregeld worden. Niet alleen voor mijn pensioen trouwens, je moet ook kijken naar andere financiële aspecten. Het gaat om het totale plaatje.’

Je moet samen met je ex-partner zoeken naar de beste oplossing

‘Toen ik aan het begin van mijn carrière stond en net bij IBM was begonnen, heb ik de pensioenregeling bekeken. Ik had best lang gestudeerd, dus ik ben laat begonnen met pensioen opbouwen. Gelukkig hoorde ik van iedereen dat IBM een heel goede pensioenregeling had. Als het om mijn pensioen ging hoefde ik mij geen zorgen te maken. Dat deed ik ook niet. Sterker: ik besteedde helemaal geen aandacht meer aan mijn pensioen. Ook niet toen ik een relatie kreeg.

Dat veranderde toen we plannen voor kinderen kregen. Een mooi moment om nog eens naar die pensioenregeling te kijken, dacht ik. Hierdoor kwam ik erachter dat het toch wel verstandig zou zijn als wij onze relatie officieel zouden vastleggen. Anders zou mijn partner na mijn overlijden mogelijk geen recht krijgen op een partnerpensioen.’

Toen er kinderen kwamen ging ik mij weer in mijn pensioen verdiepen

‘Op dat moment hadden we niet genoeg geld om te trouwen. Daarom kozen wij voor een geregistreerd partnerschap; dat geeft je dezelfde pensioenrechten als een huwelijk. Wat wel grappig was: op het formulier dat wij moesten invullen kon je in 2007 nog niet aangeven dat je voor een geregistreerd partnerschap had gekozen. Daar was nog geen vakje voor! Een paar jaar later zijn wij trouwens alsnog getrouwd.

Maar het was dus een periode dat ik behoorlijk intensief met mijn pensioen in de weer was. Ik sprak er ook veel over met collega’s. Tijdens die gesprekken merkte ik dat veel collega’s totaal niet aan hun pensioen dachten. Zelfs niet als ze ongehuwd samenwoonden en kinderen hadden. Dat zou je naïef kunnen noemen, of onverantwoordelijk. Toch zaten daar ook collega’s bij met leidinggevende functies dus met grote verantwoordelijkheden.’

Je bent jong, je krijgt een relatie en kinderen. Dan denk je niet zo snel aan je pensioen

‘Ik begrijp dat gedrag wel. Je bent met de toekomst bezig. Allemaal positieve veranderingen in je leven: relatie, kinderen, nieuw huis. Je denkt er dan niet aan dat je relatie ook kan eindigen. Dus ook niet dat je daar misschien iets voor moet regelen, bijvoorbeeld voor je pensioen. Je denkt alleen maar aan de prachtige toekomst die voor je ligt!

‍Daarom ben ik blij dat ik die gesprekken met collega’s heb gevoerd. Ik geloof dat ik de ogen van een aantal van hen op tijd heb geopend. Want je bouwt niet alleen voor jezelf pensioen op.’

Een scheiding heeft grote gevolgen voor je pensioen. Zoek samen met je ex-partner naar de beste oplossing

‘Mijn vrouw en ik waren ook volop met de toekomst bezig. En toch ging het 3 jaar geleden fout; we bleken niet meer bij elkaar te passen. Ik wist inmiddels dat een echtscheiding gevolgen zou hebben voor mijn pensioen. Je ex-partner krijgt namelijk automatisch recht op de helft van het pensioen dat je tijdens het partnerschap of huwelijk hebt opgebouwd. Dat pensioen zou pas ingaan op het moment dat ik met pensioen ga. Ik kreeg recht op de helft van háár pensioen, want mijn vrouw bouwde zelf ook pensioen op. Ik wist ook al dat we andere afspraken konden maken. Bijvoorbeeld een eigen pensioen voor mijn ex-partner, waarbij mijn pensioendatum helemaal geen rol meer speelt. Een derde mogelijkheid is afzien van elkaars pensioen. Daar hebben mijn ex-partner en ik voor gekozen.’

Kijk heel goed naar het totale financiële plaatje!

‘We waren namelijk al langer bezig met een leven na pensionering. Hoe ziet dat er financieel uit?

Wat zijn dan onze inkomsten en uitgaven? Bij die berekeningen namen we alles mee. Dus niet alleen het pensioen dat ik bij SPIN opbouwde, maar ook het pensioen van mijn partner. En andere financiële zaken, zoals de hypotheek op ons huis. Die is deels gebaseerd op aandelen, dus voor mijn DC-pensioen wilde ik juist minder risico nemen. Dat kan gelukkig bij SPIN. Daarnaast heb ik ook nog een deel DB-pensioen.

Bij een scheiding spelen nog veel meer zaken een rol. Verkopen we het huis, of blijft één van beiden er wonen? Hoeveel is het huis waard? Staat het onder water? Zijn er nog andere gelden behalve de pensioenpot? Heeft één van de partners behoefte aan startkapitaal in plaats van geld in de toekomst? Vervolgens is het een kwestie van geven en nemen. Wat is de oplossing waar beide partijen mee kunnen leven? Voor ons was dat dus afzien van elkaars pensioen. Het was financieel niet nodig om het pensioen te verdelen.

Mijn ex en ik behouden dus beiden ons eigen opgebouwde pensioen. Maar voor iemand anders kan het pensioen wél verdelen juist de beste oplossing zijn. Zeker als één van beiden zijn of haar carrière heeft ‘opgeofferd’ om vaker thuis voor de kinderen te zijn. Zoeken naar de juiste oplossing is altijd een gedeelde verantwoordelijkheid. Dit klinkt allemaal heel rationeel, maar bij een scheiding kunnen de emoties natuurlijk hoog oplopen!’

SPIN doet alles volgens de regels, zonder bureaucratisch te zijn

‘Daarom was het fijn dat SPIN ons goed heeft begeleid. Het pensioenfonds volgt de regels; die zijn nu eenmaal wettelijk vastgelegd. Maar SPIN is niet bureaucratisch. De medewerkers denken in oplossingen, dat was heel prettig. En ook nodig, want in ons echtscheidingsconvenant bleek een foutje te staan. Dat konden we gelukkig snel oplossen.

Vooral tegen mijn jongere collega’s wil ik zeggen: denk tijdig na over je financiële toekomst, dus ook je pensioen. Zeker als er kinderen in het spel komen. En houd dus ook rekening met minder leuke dingen, zoals een echtscheiding. Want het einde van je huwelijk kan enorme gevolgen voor je pensioen hebben. Vraag daarom op tijd advies bij een eventuele scheiding.

SPIN heeft alle nodige pensioenkennis in huis!’

Richard Renckens

Heeft u ook te maken met een scheiding, en zoekt u naar de beste oplossing? Log in op uw persoonlijke omgeving om te kijken wat er in uw situatie mogelijk is.